Cenotes

Op het schiereiland zul je tevergeefs zoeken naar rivieren. De kalksteenbodem herbergt wel een groot ondergrond rivierenstelsel, waarbij regenwater via de poreuze bodem naar beneden stroomt en sijpelt. Het ondergrondse waternetwerk bestaat dan ook uit kraakhelder zoetwater dat in het Maya-tijdperk onder andere diende als drinkwater. Op sommige plekken is er door instorting een poel ontstaan waarbij dit waternetwerk letterlijk bloot komt te liggen. Deze plekken worden cenotes genoemd.

In totaal telt het noordelijke deel van het schiereiland Yucatán ongeveer drieduizend van deze cenotes, die er in allerlei vormen en afmetingen te vinden zijn. Ongeveer de helft van alles cenotes zijn geregistreerd. Omdat het een verschijnsel is die typisch voor dit deel van de wereld is, moet je een bezoek aan een cenote zeker inplannen binnen je vakantie als dat mogelijk is.

Cenotes vind je in verschillende vormen en afmetingen. Sommige zijn volledig open waarbij het op een vijver lijkt. Vaak is er sprake van een halfopen cenote waarbij ene deel van de cenote uit een grot bestaat waarin je het ondergrondse waternetwerk in kunt gaan. Op sommige plekken kun je ineens diepteverschillen van vijftig meter hebben.

Houd er rekening mee dat het water van veel cenotes zich (deels) in de schaduw bevindt. Omdat de aanvoer van vers water van onder de grond komt is er (bijna) geen sprake van opwarming door de zon. Hierdoor is het water in de cenotes een stukje kouder dan de gemiddelde zeewatertemperatuur. Reken op ongeveer 17 tot maximaal 20 graden Celsius voor het oppervlaktewater van een cenote.